De Smokkelaar

Vrieeend,

Ik heb al een tijdje last van een oorwurm. En met een tijdje bedoel ik een aantal weken. Op de vreemdste momenten komt het naar boven en betrap ik er mezelf op dat ik alweer die onzin loop te zingen. Ik heb nochtans een remedie tegen oorwurmen: de Vogeltjesdans. Als ik niet verlost geraak van een deuntje denk ik aan de Vogeltjesdans. Dan weet ik dat ik daar ongeveer een uurtje doorheen moet, maar daarna ben ik dan wel bevrijd. Alleen, deze keer werkt het niet.

Het is begonnen toen ik in Gent bij Bro logeerde. We zongen op een avond voor de lol wat ‘foute liedjes’ uit onze kindertijd. ’t Was aan de Costa Del Sol, tingelingeling… In ’t warme gouden duinenzand lag je te bruinen, nonchalant… Ik had nooit gedacht dat jouw tovermacht mij zo een schok zou kunnen geven… Elke vrouw schenkt haar hart aan een man als jouw… Dat soort dingen, geschreven in een tijd dat er nog geen regels bestonden voor het Algemeen Nederlands. Bezittelijke voornaamwoorden en aanwijzende voornaamwoorden lopen gewoon door elkaar, liefde is een spel, tovermacht, exotische locaties, …

De oorwurm waar ik nu mee rondloop is het ietwat obscure “De Smokkelaar” van Johnny Hoes (1968), ten berde gebracht door de onvolprezen Eddy Smets. Het is een heel triest verhaal dat eindigt met een knoert van een cliffhanger. Leest u even mee:

Hij was een smokkelaar
Die diep in de nacht
Steeds weer z'n smokkelwaar
De grens over bracht
Klein was het smokkelloon
En groot het gevaar
Zo is het leven van een smokkelaar

Een jonge blonde grens comis
Deed trouw z'n plicht als mens
Straks trouwde hij met Annelies
De liefste van de grens
Toch was er nog een groot bezwaar
Hij heeft het nooit ontkend
Haar vader stond al jarenlang
Als smokkelaar bekend

En op een bange winternacht
Is het opeens geschied
Hij zag een bende smokkelaars
En riep: halt of ik schiet!
Een smokkelaar sloeg op de vlucht
Hij schoot, maar wat was dat?
Zwaar gewond, lag op de grond
De vader van z'n schat.

En daar stopt het! Meer kon er blijkbaar niet op een 45-toerenplaatje. Wat gebeurt er verder? Overleeft de toekomstige schoonvader het ongeluk? Trouwt de jonge blonde “grens comis” met zijn Annelies? Gaan de families op de vuist tijdens het huwelijksfeest? Kiezen de eventuele kinderen voor een leven in de illegaliteit of gaan zij de wet dienen? Vragen, niets dan vragen.

Vrieeend, ik kan daar niet tegen. Ik wil weten hoe het verdergaat, het verhaal is niet àf. Ik word daar dus echt zot van. Ik wil closure en ondertussen blijft dat maar draaien en malen in mijn hoofd.

Ik werd afgeleid door een bericht op mijn telefoon. Of ik thuis was. Een jongere neef van me was onderweg van Portugal naar het noorden en hij had zin in een kleine omweg via Lorgues. Ik was thuis.

Mijn jongere neef is zowat de minst down to earth mens die ik ken. ‘Wat drink je?’, vroeg ik, ‘Water? Wijn? Frisdrank?’. Er verscheen een tarotkaart op tafel waarop hij een snelle blik wierp alvorens te antwoorden. ‘Wijn is goed’, zegde hij. We dronken wijn en aten pasta terwijl er steeds meer tarotkaarten op mijn kleine ronde tafel kwamen te liggen. Mijn jongere neef heeft vele talenten, al steekt hij ze soms een beetje weg. Zo kan hij bijvoorbeeld ergens onverwacht opduiken, zoals nu. Hij kan ook uren aan een stuk vertellen als hij in de flow zit. Hij kent de Var want hij was ooit eens onverwacht opgedoken in ons vroegere vakantiehuis in Bras, die keer toen zijn broer en schoonzus en de moeder van Bro met haar partner er verbleven. Die voettocht door de Gorges du Verdon vergat hij nooit meer want dat was een avontuur geweest met spannende momenten en te weinig drinkwater.

‘Wat zijn je plannen?’, vroeg ik. Hij wilde morgen verder rijden maar dat was geen vast voornemen. Overmorgen was ook goed. ‘Dan doen we een uitstapje’, stelde ik voor en nadat hij nog even een pendel boven een tarotkaart had laten draaien, gingen we slapen.

Ik maakte een schuimende espresso bij ons ontbijt en mijn jongere neef draaide er een flinke lepel Nutella door. ‘Dat is beter dan melk’, verklaarde hij, ‘maar er mag wel nog wat extra suiker bij’. Ikzelf drink mijn koffie zwart, ik zou het dus niet weten en ik wilde het ook niet uitproberen.

We bezochten wat kleine dorpjes in de buurt van Lorgues. In Tourtour genoten we van het weidse uitzicht en we deden een terrasje in de warme middagzon. Ik zat in t-shirt te genieten en vroeg me af waarom mijn jongere neef een shirt, een fleece, een onderjas en een lange lederen jas aan had bij deze temperaturen. Maar we leven in een vrij land en hij mag dat doen als hij daar zin in heeft. Hij droeg ook een grote donkere zonnebril onder zijn pet waardoor je zijn ogen niet kon zien. ‘Je ziet eruit als een geheim agent’, zei ik. Enkel aan een kleine beweging van zijn linkerpink kon ik merken dat ik een gevoelige snaar had geraakt. ‘Als je mijn geboortedatum op een numerologische wijze uitrekent, kom je uit bij 007’, zegde hij, ‘meer mag en kan ik niet zeggen zonder jouw leven in gevaar te brengen’.

We genoten van een licht middagmaal in Villecroze en mijn jongere neef vertelde me uit zijn leven. Soms hadden zijn verhalen geen einde en begon hij over iets anders. Op dat moment verliet de oorwurm, waar ik reeds een paar weken mee rondliep, voorgoed mijn membraam. Sommige verhalen hebben geen einde nodig. Omdat sommige verhalen gewoon doorgaan en je niet steeds hoeft te weten waar en wanneer iets stopt.

Mijn jongere neef is nu alweer ergens onderweg naar het noorden. Vooraleer hij vertrok moest hij me nog de groeten doen van mijn in negentienhonderdvijfennegentig overleden moeder zegde hij. ‘Doe haar de groeten terug’, zegde ik, ‘Je bent een zuivere ziel. Hou het veilig onderweg en doe vooral veel onverwachte dingen’.